Zo lang als ik mij kan herinneren heb ik moeite gehad mijn eetlust in het gareel te houden. Zoet of hartig, niets was veilig voor mij. Zeker toen ik op de basisschool zat, was ik veel te zwaar. In ons huishouden was er altijd veel te snacken in huis. Op de middelbare school begon ik te groeien en viel ik ook af.
Ik ben daarna wel periodes zwaarder geweest, maar ik heb ook lang het soort lichaam gehad waar ik veel complimenten over kreeg. Om dat lichaam te krijgen en te houden, kostte mij enorm veel inspanning. Ik denk dat het iedereen veel werk kost om een goed lichaam te krijgen. Desondanks zat het mij eerlijk gezegd wel mee.
Mijn vader had een sportieve bouw en was ook goed in sport. Die genen erfde ik gelukkig. Ik hoefde niet diep te graven om de sportieve drive te vinden die je nodig hebt om strandwaardig lichaam te krijgen. Maar om een goed lichaam te krijgen red je het met sporten alleen niet. Je moet ook goed op je voeding letten.
Je moet vooral geen ongezonde dingen eten. Ongezonde dingen eten betekent vet aankomen en dan is van al het noeste arbeid en mooie spierontwikkeling helemaal niets te zien. “Droog worden” – de zichtbaarheid van de spieren verhogen, is het devies.
Helaas is het eten van junkfood en droog worden moeilijk met elkaar te verenigen, tenzij je natuurlijk aan de anabolen zit. Dan maakt het niet uit wat je eet. Dan zet je alles wat je eet om in spieren, goed of slecht. Er gaat een gerucht rond dat “Arnie” (Arnold Schwarzenegger) tientallen hamburgers per dag at. ‘Is geen geloofwaardige bron van terug te vinden op het internet, maar de relatie tussen een hoog opgestookte verbrandingsmotor en twijfelachtige brandstof klopt volgens mij wel. Hier kom ik nog op terug.
Het grappige is, is dat hoe goed ik er ook uitzag en hoeveel complimentjes ik daar ook door kreeg: ik voelde me eigenlijk nooit echt goed in mijn lichaam. Als ik iets at dat niet helemaal tam was voor mijn maag of ik dronk een biertje, dan voelde mijn maag zich direct ongemakkelijk. Ik kreeg heel snel een opgeblazen gevoel en als ik heel streng op dieet was, dan had ik continue heel erg honger of voelde ik me licht in mijn hoofd. Psychologisch leed ik ook. Ik was eigenlijk nooit gelukkig met wat ik kon. Ik moest altijd beter. Als ik in de spiegel keek had ik allemaal kritiek en verbeterpunten. Nu weet ik dat daar een naam voor bestaat: body dimorphia – wanneer je top-fit bent maar je denkt dat het nog lang niet goed genoeg is. Toen wist ik dat niet en voelde ik me heel erg alleen in mijn onzekerheid. Dat ik continue honger had hielp bepaald niet voor mijn mentale welzijn.
Gedurende deze tijd was ik dus continue in gevecht met eten. Ik at op een gegeven moment allemaal dingen die ik echt helemaal niet lekker vond, maar omdat ik dacht dat ze gezond waren. Zelfs schijven citroen werkte ik naar binnen omdat ik dacht dat het wel gezond moest zijn. Wat wel grappig is, is dat ik al die dingen ook lekker ben gaan vinden omdat het de enige dingen waren die ik van mijzelf mocht eten. Zo begon ik vis te eten en ongezoete producten zoals pap. Heel veel van de dingen die ik at waren in terugblik waarschijnlijk helemaal niet gezond. Ik at zoveel mogelijk vlees en nauwelijks koolhydraten. Nu weet ik dat vlees echt niet gezond is voor een menselijk lichaam. Eiwitten heb je nauwelijks nodig (zelfs als je veel sport) en kun je veel beter uit plantenvoeding halen dan uit een karbonade of spareribs. Koolhydraten, nu zwaar in het verdomhoekje, zullen ongetwijfeld over enkele jaren gehuldigd worden als power food voor atleten.
Dus ik was een bonk spieren. 100 push ups kon ik. En toen kreeg ik iets dat leek op anorexia. Het begon allemaal met het kijken van een documentaire over vasten van een Britse dokter. Vasten was toen nog lang niet wat het nu is. Bijna niemand vaste uit vrije wil. Het onderwerp was op het scherpst van de snede in de wetenschap. Experimenten bij mensen waren er nog geeneens. Wilde theorieën over dat vasten je leven kon verlengen en kans op ziekte verkleinde was gebaseerd op onderzoek bij muizen. Als experiment, deed de Britse dokter zelf een poging om een paar dagen te vasten. Hij slaagde, en viel van zijn stoel toen hij zag hoe onvoorstelbaar zijn gezondheid verbeterde in die luttele dagen. Cholesterol, bloedsuikerspiegel, vet op zijn buik en in zijn organen, alles was in onvoorstelbaar tempo gedaald. De dokter kon niet anders concluderen: als er een magische pil bestond waar je in een klap een heel stuk gezonder van werd, had het precies dezelfde effecten als vasten en zou het een fortuin kosten, terwijl vasten juist geld bespaarde.
Het gevolg van het kijken van de documentaire was dat ik vasten ging incorporeren in mijn dieet. Ik wisselde dagen waarop ik zwaar trainde af met dagen dat ik niets at. Op gegeven moment ben ik het belangrijker gaan vinden om er goed uit te zien in mijn kleding, dan in mijn zwembroek. Grote spieren zien er in kleding niet erg mooi uit. Ik ging me focussen op slank zijn. Steeds vaker sloeg ik het trainen over en at ik gewoon niets. Ik viel heel veel af. Wel 15 kg. Mensen om mij heen begonnen zich zorgen te maken. Ik vond het juist wel lekker gaan.
Je lichaam heeft een heel natuurlijke manier om tegen je te zeggen dat je niet zo kunt blijven. Als je te dun bent, blijft je lichaam zeuren om eten totdat het eten krijgt. Als je te dik bent, voel je je eigenlijk altijd ongemakkelijk. Je hebt het sneller warm, raakt buiten adem, je wordt gedeprimeerd. Het zijn allemaal signalen van je lichaam dat zegt: “ik ben niet gelukkig zo, doe er iets aan.” Je moet een enorme oen zijn die signalen te negeren. Die signalen maken je gezond en helpen je gelukkig te zijn. Een perfect lichaam gaat je geen goed gevoel geven. Een lichaam met overgewicht ook niet. Alleen een lichaam dat senang is heeft het vermogen tot geluk. Mijn lichaam begon mij ook te vertellen dat ik niet gezond was.
Af en toe hield ik het simpelweg niet meer uit en verviel ik in verschrikkelijke vreetbuien waar ik zo misselijk van kon worden dat ik moest overgeven. Echter, die vreetbuien waren een enorme opluchting op gegeven moment. Ik ging ze plannen. Het welbekende cheat day deed zijn intrede. Een cheat day is een dag waarop je jezelf vrijbrief geeft alles te eten dat je wilt. Het is een term die is ontstaan in de fitness community, omdat daarin heel veel mensen rondlopen die zich (zoals ik) helemaal wegcijferden om een goed lichaam te krijgen. Eigenlijk verstoorden cheat days mijn verhouding met eten juist veel meer. Ik was continue met opzet saai eten aan het eten of honger aan het lijden om mijn cheat days nog fantastischer te maken. Op cheat days zelf was ik eigenlijk al direct in de ochtend verzadigd, maar bleef ik door eten omdat het pas weer heel lang zou duren voordat ik weer chocola mocht eten of pizza. Het eten zelf stelde dan ook bijna altijd teleur. Hoe had het ook anders gekund? Eten is niet bedoeld om gebruikt te worden als drug. Het is voeding, geen genotsmiddel.
Daarnaast protesteerde mijn verteringsorganen luidkeels tegen het nieuwe stramien. Van gezond eten, hoe saai ook, hield ik continue een ongemakkelijk gevoel over. Omdat ik nooit voldoening haalde uit een maaltijd, was ik ook de hele dag met eten bezig. Iets moest veranderen, en doordat mij relatie met eten zo verstoord was, moest het wederom een rigoureuze draai zijn. Je grijpt toch altijd terug op de middelen die je kent. Vasten, inmiddels een veelbesproken health hack deed zijn intrede weer. Ook geen halve maatregelen meer, maar elke werkdag en soms in het weekend. Het was loeizwaar in het begin. Je komt gewoon energietekort. Maar toen gebeurde iets bijzonders. Mijn buikklachten verdwenen. Ik kreeg meer energie om overdag door te werken en behield langer focus op m’n werk. In het begin liet ik mezelf toe alles te eten wat ik wilde in het weekend, maar op gegeven moment had ik daar geeneens behoefte aan. Vasten in het weekend begon ook vanzelf te gaan. Hetzelfde geldt voor vakanties. Waar eerst vakanties het decor waren voor dagelijkse bacchanalen, had ik daar nu totaal geen behoefte aan. Ik wilde liever de tijd gebruiken om te sporten en juist nog gezonder te eten. Ik ben nu twee jaar geleden overgestapt op deze methode van eten en ik denk dat ik nu gezonder ben dan eerst, ook al eet ik soms ongezond en sport ik nauwelijks. Ik kan je uitleggen waarom ik dat denk.
Ik kom terug bij je lichaam als verbrandingsmotor en eten als brandstof. Als je zorgt dat je lichaam goed honger krijgt, dan stook je dat vuurtje hoog op. Je lichaam schreeuwt om energie en verorbert wat er ook in de buurt komt; het maakt niet uit wat het is. Je ziet hetzelfde met kinderen. Hoe kan het dat zo’n beetje elk kind tot een jaar of 12 precies kan eten wat ze willen en daarna in een keer aan kunnen komen? Doordat die oven hoog opgestookt is en het niet uitmaakt wat er binnenkomt, het wordt toch direct verbrand. Ik eet nu bijna elke week minstens 1* iets ongezonds als pizza, patat, falafal, vleesvervangers, spaghetti, afhaal – het maakt geen ene klap uit. Ik drink daarbij ongematigd bier – iets dat ook niet door een gevoelig lijf wordt geduld. Vroeger bokte mijn verteringsorganen als een wild paard na het eten van de kleinste porties van bovengenoemde, maar nu maakt het niet uit. Ik heb mijn vertering gereset en nu doet het lichaam wat eigenlijk de hele tijd al had gemoeten: niet mekkeren, maar werken. Mentaal ben ik er ook enorm van opgeknapt. Hoeveel tijd het wel niet bespaard om je te focussen op andere zaken: leuk of werk – als je niet de hele tijd denkt aan de volgende maaltijd. Eten is heerlijk, begrijp me niet verkeerd, maar er zijn zoveel andere leuke dingen in het leven die minstens zoveel aandacht verdienen en bovendien veel gezonder zijn voor lichaam en geest.
